O Almanka

Gotuję bo muszę, piekę bo lubię, przetwarzam bo ilość słoików i butelek na półkach daje mi "kopa" do zrobienia następnych, a kocham.... z rzeczy przyziemnych - Kocham mój ogród !!!

Surówka z marchewki i czosnku

Surówka serwowana na Ukrainie bardzo często, co zaobserwowałam będąc kiedyś w Kijowie i we Lwowie. Idealna zarówno w towarzystwie dań mięsnych, jak też rybnych, pod warunkiem, że …… jest się smakoszem czosnku.
marchewka z czosnkiem

Składniki

5-6 marchewek
kilka ząbków czosnku – wg własnych upodobań /ja daję 2/
sól, pieprz
odrobina cukru
kilka kropli soku z cytryny
pół szklanki śmietany* + płaska łyżka musztardy stołowej

Wykonanie

Marchewkę zetrzeć na drobnych oczkach, dodać troszkę soli, pieprzu i cukru do smaku, wcisnąć czosnek i zalać to śmietaną, doprawić sokiem z cytryny .

*) zamiast śmietany można dać troszkę oliwy/oleju

Surówka z marchewki i ananasa

Bardzo smaczna surówka, lekko słodkawa, a to dzięki dodatkowi soku oraz cząstek ananasa. Często nazywana jest surówką „hawajską”.
Mnie najbardziej smakuje z dodatkiem śmietany, ale można też podać ją w wersji bez śmietany, wówczas aby nie była za sucha dodaje się neco więcej soku z ananasa. Można też do soku dodać odrobinę oleju i dodatkowo troszkę pieprzu.

Składniki

5-6 marchewek /większych/
4 plastry ananasa w puszce
mała garść rodzynek
4-5 łyżek śmietany
3 łyżki soku z cytryny
szczypta soli

Wykonanie

Marchew zetrzeć na drobnych oczkach, dodać ananasa pokrojonego w kosteczce i rodzynki.
Śmietanę wymieszać z 1/2 szklanki soku z ananasa, dodać sok z cytryny i szczyptę soli.
Całość wymieszać. W salaterce ozdobić dodatkowo cząstkami ananasa.

Surówka z marchewki i jabłka

Szybka do zrobienia, a równocześnie zdrowa i smaczna. Bardzo lubię ją jako dodatek do sznycli, ale też np. do  pieczonych udek. Marchewka musi być jednak starta na drobne wiórka. Tarka”kwadratowa” ma takie otworki na jednym z boków. Nie nadają się natomiast do tego tarcze z malaksera, bo mimo wszystko wiórki wychodzą za grube. Surówka powinna być poza tym „mokra”, czyli trzeba dodać do niej odpowiednią ilość śmietany. Wg mnie, dobrze jest wszystkie dodatki smakowe dodawać do śmietany, lepiej się wymieszają i równomiernie „rozłożą” potem w surówce……. ale można je też dodać bezpośrednio do startej marchwi.
Surówka z marchewki z jabłkiem

Składniki

5-6 marchewek /większych/
2 jabłka
3 łyżki soku z cytryny /z ok. 1/2 małej cytryny/
1-2 łyżki chrzanu ze słoiczka
1-2 łyżki cukru
szczypta soli
3-4 łyżki kwaśnej śmietany 12%  /zamiennie można dać olej rzepakowy, rezygnując wtedy z   dodatku chrzanu/

Wykonanie

Marchewkę zetrzeć na drobnych oczkach tarki /drobne wiórki/, zaś jabłka na dużych oczkach.
Do śmietany dodać sok z cytryny, chrzan, troszkę cukru i szczyptę soli, wymieszać, połączyć z marchewką i jabłkiem, wymieszać. Jeśli trzeba, dodać jeszcze troszkę soku z cytryny lub cukru – surówka powinna być słodkawa, jednak smak cytryny powinien też być wyczuwalny.

Proziaki z Podkarpacia

Znalazłam ten przepis w necie, moją uwagę przyciągnęła nazwa….. z Podkarpacia! Czy  tylko z Podkarpacia?  Nie jestem tego taka pewna, bo przecież takie proziaki piekła moja Mama. Robiła je, kiedy nie było chleba /zabrakło nagle/. Były pieczone na skraju płyty kuchennej pieca węglowego, ale czasami, i te bardzo mi smakowały, na patelni na tłuszczu. Te były takie pięknie rumiane. Aha, powinnam dodać …..to działo się na Lubelszczyźnie!
proziaki  na tłuszczu proziaki (2)  bez tłuszczu

Składniki   

1.5 łyżki sody oczyszczonej
1 kg mąki pszennej
0.5 l zsiadłego mleka, kefiru lub maślanki
1 łyżka soli
można dodać cukier /ok. 2 łyżki/, a także 1 żółtko

Wykonanie

Wszystkie składniki wymieszać i zagnieść ciasto.. Rozwałkować ciasto na grubość około 1 cm,  wycinać foremką okrągłe/kwadratowe placki i piec na suchej patelni z każdej strony po 3-4 min. pilnując, aby się nie przypaliły. Najlepsze są gorące z masłem i serem białym.
Ser biały najlepiej przyrządzić ze śmietanką i szczypiorkiem/młodą cebulką i solą.

Można piec w piekarniku elektrycznym – temperatura 200 stopni, grzałka góra-dół, 4 minuty z jednej strony, potem obrócić i następne 4 minuty. Piec na samej czarnej blasze będącej na wyposażeniu piekarnika, bez tłuszczu, tylko obsypane mąką.
przepis źródłowy tu

a tu nowy wypiek z dn. 16.11.2020 – część na oleju, część bez tłuszczu

Kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym

Bardzo lubię te kotleciki. Długo mi nie wychodziły, po prostu po usmażeniu rozpadały się jak babki z piasku, a niby miałam przepis sprawdzony … ale już został doprecyzowany i dopracowany …
kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym

Składniki

1 kg tłuczonych ziemniaków
1 łyżeczka gałki muszkatołowej /świeżo utartej/
2-3 ząbki przeciśniętego przez praskę
2-3 cebule
ok. 10 łyżek bułki tartej
2 jajka
sól, pieprz
masło i olej – do smażenia

Na sos

30 dag pieczarek
1 cebula
2 łyżki masła
1-2 łyżki mąki
1 szklanka wody lub wywaru
1/2 szklanki śmietany
sól, pieprz
natka pietruszki
kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym

Wykonanie

Ziemniaki ugotować w lekko osolonej wodzie /ok.20 min. od momentu zagotowania się wody/. Odcedzić, odparować, pognieść lub przecisnąć przez praskę.
Do wystudzonych ziemniaków dodać czosnek, roztrzepane jajko, gałkę, przesmażoną na maśle cebulkę,bułkę tartą, sól i pieprz do smaku.
Wszystkie składniki starannie zagnieć /konsystencja podobna  ciasta na kopytka/.
Masę odstawić do lodówki na ok. 2 godziny.
Po tym czasie formować z masy wałeczki, kroić na części i formować kotlety /jak mielone/.
Na patelni rozgrzać olej, smażyć kotlety na rumiano.
Podawać z sosem grzybowym (pieczarkowym) jako samodzielne danie, albo też do dania obiadowego zamiast ziemniaków.
Z podanych proporcji wychodzi ok. 20 kotletów.

Pieczarki i cebulę drobno pokroić, podsmażyć, dodać mąkę rozprowadzoną zimnym wywarem lub wodą, wymieszać ze śmietaną, kilka minut pogotować. Sos doprawić solą i pieprzem. Na koniec dodać natkę pietruszki. Kotlety podawać polane sosem.

Skubaniec / pleśniak

Ciasto to piekłam od bardzo dawna, ale zawsze nazywałam je skubaniec /w moim zeszycie figurowało jako Kruchy placek/. Jakież było zdziwienie, kiedy pewnego razu córka zabrała kawałek do pracy, poczęstowała koleżankę, a ta powiedziała – o, jaki pyszny pleśniak! Po powrocie córka pyta – czy to jest jakiś pleśniak? Pleśniak? byłam zdziwiona….. ale za czas jakiś wyszukałam w necie „pleśniaka” i o dziwo…… wszystkie przepisy pod tą nazwą były bardzo zbliżone do mojego. No niech będzie i „pleśniak”, ważne, że ciasto dobre, a i proste do wykonania. Kiedyś piekłam je co tydzień, teraz….. no właśnie, muszę koniecznie przypomnieć rodzinie jego smak.leśniak  

Ciasto:

3,5 szklanki mąki
5 żółtek
1 masło roślinne /250 g/ – ostatecznie może być margaryna
1/3 kostki margaryny lub 2 łyżki kwaśnej śmietany
3 łyżki smalcu
3 łyżki cukru
3 łyżeczki proszku do pieczenia
cukier waniliowy
szczypta soli
2-3 łyżki kakao
pleśniak

Na pianę

5 białek
1 szklanka cukru
2 łyżki mąki ziemniaczanej lub jasny kisiel /lub 10 dkg kokosu/

Dodatkowo

słoik marmolady lub powideł, najlepiej kwaskowatych śliwkowych lub z czarnej porzeczki + różne bakalie /orzechy obowiązkowo wg mnie/ lub owoce z syropu
ewentualnie jabłka starte na grubych oczkach albo brzoskwinie z puszki
pleśniak

Wykonanie

Utrzeć mikserem masło, margarynę, smalec, cukier i żółtka. Dodać mąkę wymieszaną z proszkiem, wymieszać na małych obrotach. Podzielić na 3 części – jedną troszkę większą wyłożyć na blachę, do drugiej dodać kakao, trzecią pozostawić białą.
Na ciasto wyłożone na blachę dać marmoladę/powidło, posypać obficie bakaliami, na to skubać ciasto ciemne, na nie dać pianę ubitą z szczyptą soli, z dodatkiem cukru i mąki ziemniaczanej /mąka nie jest konieczna/, na wierzch skubać trzecią część ciasta /jasne/.
Piec ok. 40 min. w 150 st. C. Po upieczeniu posypać cukrem pudrem.
pleśniak

Boeuf Strogonow

Drugi przepis, który pozyskałam od współlokatorki z Krakowa, na jednym ze szkoleń /pierwszy to bogracz/.
Potrawa jest bardzo smaczna, aromatyczna i elegancko się prezentuje. Dobra propozycja jako gorące danie np. na kolację ze znajomymi.

Składniki

1 kg mięsa wołowego /może też być szynka wieprzowa
1/2 kg pieczarek
2 nieduże czerwone papryki
2-3 ogórki kiszone
2-3 cebule
mały przecier pomidorowy
natka pietruszki
sól, pieprz, sól czosnkowa, papryka ostra i słodka

Wykonanie  

Mięso pokroić w plastry, a potem w paseczki / wzdłuż włókien /, nie solimy!!!  smażymy na tłuszczu, dodajemy cebulę pokrojoną  w piórka, teraz dopiero solimy, podlewamy wodą i dusimy prawie do miękkości, następnie dodajemy w takiej kolejności – paprykę pokrojoną w cienkie paseczki, pieczarki – w paseczki, ogórki w paseczki.
Gdy wszystko jest miękkie, dodajemy przecier pomidorowy, zagęszczamy wodą rozmieszaną z mąką, na koniec dodajemy do smaku sól i pieprz oraz natkę pietruszki.
Danie ma być gęste.

Bogracz

Byłam kiedyś na jakimś szkoleniu czy konferencji, mieszkałam w pokoju z panią z Krakowa, która zdradziła mi ten przepis. Tak zachwalała, że nie mogłam  nie zapisać, a potem nie zrobić…… wyszło pyszne.

Składniki  
1 kg wołowiny /może też być szynka wieprzowa/
10 dkg smalcu
3 duże cebule
5 pomidorów lub 1 puszka w zalewie
2 papryki /kolorowe/
3-4 dużych ziemniaków
1 łyżka przecieru pomidorowego
2-3 ząbki czosnku
przyprawy – sól, pieprz, kminek, papryka słodka i ostra, chili, tymianek, majeranek, ziele angielskie i liść laurowy – wg wyboru, ale sporo kminku i papryki słodkiej oraz trochę dla zaostrzenia pieprzu i papryki ostrej.

Na kluski
10 łyżek mąki pszennej
6 łyżek wody
2 łyżki oleju

Wykonanie

Pokroić mięso w kostkę i podsmażyć na smalcu. Posiekać cebulę i zrumienić.
Połączyć oba składniki. Dodać kminek, czosnek, pomidory /bez skórki, pokrojone/, paprykę /paski/, przyprawy, dolać pół szklanki wody i dusić przez ok. 1,5 godz. /albo i dłużej, gdyby mięso było nadal twarde/. Dodać ziemniaki, pokrojone w kosteczkę, kluseczki /ugotowane/ i przecier. Gotować jeszcze 30 minut. Uzupełniać wodę.

Ciasto na kluski: mąkę, wodę i olej wymieszać i zagnieść ciasto, formować wałeczki grubości ok. pół centymetra, a następnie kroić co ok. 1,5 cm. Mają wyjść malutkie podłużne kluseczki. Gotować w lekko osolonej wodzie ok. 10 min.
Kluseczkom  nie zaszkodzi,  jak się pogotują jeszcze razem z bograczem.

Baba ziemniaczana

Słuchałam kiedyś w TV p. Kwaśniewskiej /w czasie, kiedy była prezydentową/, jak opowiadała o relacjach, jakie wiążą  ją z innymi prezydentowymi, co robią, o czym rozmawiają, kiedy ich mężowie /prezydenci/ obradują. I to wtedy właśnie usłyszałam, jak w czasie takich spotkań zdobyła przepis i nauczyła się robić babę ziemniaczaną.
Baba ziemniaczana….. brzmiało to dla mnie dość tajemniczo ….. Zapamiętałam jedynie, że to potrawa bardzo znana na kresach. Po jakimś czasie zetknęłam się znowu z tą potrawą i co się okazało? znam tą potrawę, czasem gościła w moim domu rodzinnym, ale inaczej się nazywała, jak? nazwy na razie nie mogę odkopać z otchłani mej pamięci, ale sobie przypomnę…….

Baba ziemniaczana

Składniki  

2 kg ziemniaków
1-2 cebule
10-20 dkg boczku lub końcówek wędlin
3-4 jajka /2 duże jaja też wystarczą/
1/2 szklanki śmietany
ew. troszkę kaszy manny,  gdyby ziemniaki były za rzadkie
sól, pieprz, majeranek /sporo/
olej do smażenia cebuli

Wykonanie

Ziemniaki obrać i zetrzeć na tarce jak na placki ziemniaczane, wbić całe jajka, dodać podsmażony, pokrojony w cienkie plasterki boczek i cebulę*), dodać pozostałe składniki, wszystko wymieszać, doprawić do smaku /jeśli ziemniaki puściły zbyt dużo soku, można dodać łyżkę pszennej mąki-ja tego prawie nigdy nie robię/.
Masę wylać na posmarowaną olejem formę blaszaną lub naczynie żaroodporne i wstawić do piekarnika nagrzanego do 180-200 st. C na ok. 1- 1,5 godziny.

Babkę można jeść bezpośrednio po upieczeniu lub odgrzaną na patelni.Może być podana z sosem np. grzybowym, ale też pyszna jest z kleksem kwaśnej śmietany. Może też zastąpić ziemniaki i być podana w towarzystwie mięsa.

*) można dać 1 cebulę startą razem z ziemniakami, a drugą podsmażoną razem z boczkiem – wszystko pokrojone w kostkę

Placek japoński / makowiec z jabłkami

Ciasto znane mi od lat, nieocenione jako wypiek na święta Bożego Narodzenia, choć nie tylko. Można je upiec jako samodzielne ciasto, można na kruchym, cieniutkim spodzie, ale wyśmienicie nadaje się też jako baza do ciast wielowarstwowych,  czyli do przekładania. Wymaga trochę wkładu pracy, ale można to uprościć, korzystając z gotowej masy makowej. Oczywiście, najlepszy jest z maku przygotowanego we własnym zakresie.
placek japoński

forma 24×36 cm lub mniejsza

Składniki

1 masło lub Palma*)
8 jaj
45 dkg cukru /daję mniej – 35 dkg, a gdy z gotowej masy – 20-25 dkg lub jeszcze mniej/
30 dkg maku sparzonego i zmielonego /lub puszka gotowego maku 850 g/
60 dkg startych jabłek
9 czubatych łyżek kaszy manny
1 proszek do pieczenia /mały – 2 łyżeczki/
aromat rumowy lub migdałowy
bakalie /orzechy, migdały, rodzynki/żurawina – w sumie ok. 300 g/

Polewa czekoladowa

3 łyżki kwaśnej śmietany
3 łyżki cukru pudru
1 łyżka masła
3 łyżki kakao

Polewa czekoladowa biała

1/4 kostki masła
4 łyżki mleka
150 g białej czekolady
50 g cukru pudru

Polewa marcepanowa

12 dkg margaryny
20 dkg cukru pudru
8 dkg mleka w proszku
aromat migdałowy
placek japoński

Wykonanie

Masło utrzeć z cukrem, cały czas ucierając dodawać po 1 żółtku , dobrze utrzeć. Dodawać teraz po łyżce maku, dalej porcjami jabłka, kaszę, proszek i bakalie. Na koniec dodać pianę z białek, lekko wymieszać.
Piec w temp. 150-160 st. ok. 1 godz. 20 min. Po upieczeniu polać wybraną polewą czekoladową lub marcepanową.

Składniki polewy czekoladowej podgrzać, aż do rozpuszczenia i połączenia – nie gotować!

Składniki na polewę białą czyli masło, mleko i kawałki czekolady podgrzewać cały czas mieszając, aż do całkowitego rozpuszczenia i połączenia w gładką masę /nie zagotować!/. Zdjąć z ognia, dodać sypki cukier puder energicznie mieszając mikserem lub trzepaczką. Można dodać ulubiony aromat.

Składniki polewy marcepanowej podgrzać do połączenia się składników /nie gotować!!!/, zestawić, dodać sporo aromatu migdałowego.

*) spotkałam ostatnio w necie, że niektórzy pieką ten makowiec z maku w puszce zupełnie bez tłuszczu i z 6 jaj, wówczas starte jabłka są mieszane z masą makową i pozostałymi składnikami, na końcu z pianą z białek

**) spód formy można wyłożyć herbatnikami i delikatnie zwilżyć je mlekiem, a dopiero na to masa makowa