Kwas czyli barszcz czerwony czysty z kapustą kiszoną

To zupa-wspomnienie dzieciństwa, serwowana w okresie zimowym…
czysty, kwaśny, bardzo czerwony barszcz, w którym pływały leniwie różne odmiany grochów, a to: drobny biały, dwukolorowy, całkiem czerwony oraz bób, a także ziemniaki. Nie pamiętam natomiast w tej zupie kapusty jako takiej, może był dodawany tylko sam kwas z kapusty kiszonej, stąd nazwa tej zupy to był po prostu – kwas.

A jeśli już mowa o kwasie, to przypomina mi się pewien wierszyk, deklamowany przez nas dzieci, kiedy to z braku innych zajęć w okresie zimowym /nie było wtedy tv, nie mówiąc już o innych wynalazkach, dostarczających dzieciom rozrywki/, bawiliśmy się w … ciuciubabkę. Zawiązywało się chustką oczy jednemu uczestnikowi zabawy, który potem „łapał” i taka narracja poprzedzała zabawę /wersja zapamiętana, nie wiem czy dokładnie/:

Babciu, na czym stoicie?
Na beczce.
A co w tej beczce?
Kapusta i kwas.
Babciu,  łapcie nas!

Dużo czasu mi zajęło, zanim odtworzyłam przepis. Szukałam w necie, książkach kucharskich, słuchałam w radio, pytałam znajomych… wreszcie stworzyłam „mój kwas”… na wzór i podobieństwo tego „Maminego”…tylko podobnego jednak.

Składniki

żeberko lub kość wieprzowa lub 3 łyżki masła
3 buraki /średnie/
2 marchewki
1 pietruszka
4 ziemniaki
2 suszone grzybki
200 g białej drobnej fasoli /dałam z puszki/
250 g kiszonej kapusty
liść laurowy
kilka ziaren ziela angielskiego
sól, pieprz czarny, pieprz ziołowy, majeranek

Wykonanie

Fasolę umyć, zalać ciepłą wodą i odstawić do namoczenia na całą noc.
Na drugi dzień ugotować w wodzie, w której się moczyła.

Kapustę kiszoną razem z kwasem włożyć do odrębnego garnka, dodać żeberka, pieprz ziołowy, podlać wodą /ok. 2 szklanek/ i gotować do miękkości.

Do drugiego dużego garnka wlać ok. 3 l wody, dodać masło, liść laurowy i ziele angielskie, pokrojone warzywa /marchew, pietruszkę i buraki w tzw. zapałką, zaś ziemniaki w kostkę/ oraz namoczone wcześniej grzyby /pokrojone w paseczki/. Gotować na wolnym ogniu ok. 30 min. /warzywa powinny być al dente, a nie rozgotowane/.
Teraz do wywaru warzywnego dodać – razem z wodą, w której się gotowały – kapustę kiszoną oraz fasolę i chwilkę razem zagotować, doprawiając równocześnie solą, pieprzem czarnym i ziołowym oraz majerankiem.
Mięso z żeberka zjeść oddzielnie lub też jeśli ktoś tak woli, dodać do zupy.

Surówka z kapusty kiszonej na kolorowo II

Nieco inna niż Surówka z kapusty kiszonej na kolorowo.Bardzo smaczna i bardzo kolorowa. Tyle kolorów i zdrowia na talerzu, zwłaszcza w okresie zimowym to prawdziwy skarb,

Składniki

300 g kiszonej kapusty
1 średnia czerwona papryka
2 średnie kiszone ogórki
1 średnia cebula /czerwona lub biała/
zielona cebulka, natka pietruszki
olej rzepakowy
sól, pieprz i cukier – do smaku

Wykonanie

Kapustę odcisnąć, pokroić na drobniej. Cebulę posiekać, paprykę i ogórki pokroić w drobną kostkę. Zieloną cebulkę i natkę również pokroić na drobno.
Wymieszać wszystkie składniki, dodać olej, doprawić cukrem i pieprzem i gotowe.

A tu wersja gdzie ogórki pokrojone w plasterki, a papryka też w większą kostkę – osobiście taką wolę.

Łazanki z kiszoną kapustą

A jakby tak łazanki z kiszoną kapustą? To potrawa zapamiętana z mojego dzieciństwa, przygotowywana właśnie w okresie zimowym. Pamiętam, jak Mama pierw robiła makaron-łazanki, a kiedy ten był gotowy i „leżakował” już sobie na stolnicy, aby troszkę się podsuszyć, zaczynała gotować kapustę. A potem… no tak jak się gotuje tą potrawę… Te moje zapamiętane łazanki były bez dodatków typu kiełbasa, boczek, nie mówiąc już o pieczarkach /teraz też wolę bez dodatku grzybów, ale można je dodać/, ale za to były pachnące przysmażoną cebulką, bardzo pieprzne i bardzo pyszne.
Dziś prezentuję łazanki w moim wydaniu, może nie są takie same, ale smakują podobnie.

Składniki

250 g makaronu łazanki

500 g kapusty kiszonej
1-2 cebule /zamiennie można dać cebulę prażoną/
250 g boczku wędzonego /kiełbasy/
250 g pieczarek /nie muszą być/
liść laurowy, kilka ziaren ziela ang.
sól, pieprz, słodka papryka, kminek mielony
smalec do smażenia

Wykonanie

Kapustę – gdy jest zbyt kwaśna – wypłukać, odcisnąć, pokroić na drobniej i wrzucić na patelnię/do rondla na rozgrzany smalec /ostatecznie może być olej/, chwilę podsmażyć.
Dodać liść laurowy i ziele angielskie, podlać niewielką ilością wody, aby tylko przykryć kapustę i dusić na małym ogniu do miękkości /wskazane podłożenie pod spód płytki zabezpieczającej przed przypaleniem/. Na koniec odparować nadmiar płynu.

Boczek pokroić w kostkę i przesmażyć na patelni, dodać posiekaną cebulę /i ewentualnie pieczarki/ i usmażyć na złoty kolor. Teraz połączyć zawartość patelni z gotową już kapustą i razem chwilę podsmażyć, doprawiając do smaku solą, pieprzem i papryką.

Makaron łazanki ugotować w lekko osolonej wodzie z dodatkiem oleju, odcedzić.
Połączyć z kapustą, wymieszać i ewentualnie jeszcze doprawić do smaku /również kminkiem/.

Bigos z piekarnika jednodniowy

Wiadomo jak jesteśmy rozleniwieni po świętach i nic się nie chce, ani robić, ani nawet jeść /ściślej mówiąc zjadłoby się, ale nie wiadomo na co mamy ochotę/… wiadomo też, ileż różnych ścinków i resztek mięsa czy też wędlin zalega w lodówce… i ten przepis jest właśnie na ten czas… zagospodarujemy wszystko i nic się nie zmarnuje, a do tego będzie robił się sam i to nie przez kilka dni, kiedy musimy jeszcze biegać z rondlem na balkon i chłodzić toto, ale powstanie za jednym podejściem. No to do dzieła.

Składniki

1 mała lub 1/2 większej białej kapusty /ok. 1/2 kg/ – można zrezygnować *)
ok. 1 kg kapusty kiszonej
2 cebule
2-3 ząbki czosnku
ok. 0,5 kg mięsa wieprzowego /np. pieczona łopatka, karkówka/
ok. 0,5 kg wędlin /boczek i cienka kiełbasa/
garść suszonych grzybów
10 śliwek suszonych /zamiennie 2 łyżki powidła śliwkowego/
po kilka liści laurowych, ziaren jałowca, pieprzu czarnego i ziela ang.,
kminek, papryka słodka
2 kostki bulionowe + 1 l wody
2 łyżki przecieru pomidorowego
1 kopiata łyżka miodu – opcjonalnie *)

Wykonanie

Dodatki mięsne /mięso, kiełbasę i boczek/ pokroić w kostkę. Rozgrzać 1-2 łyżki tłuszczu – najlepiej smalcu, podsmażyć na nim  boczek, dodać mięso  i kiełbasę, zrumienić.

Kapustę kiszoną odcisnąć z nadmiaru soku, jeśli zbyt kwaśna przepłukać, pokroić na drobniej.
Białą kapustę i cebulę cieniutko poszatkować, podobnie pokroić czosnek.
W dużym naczyniu wymieszać obie kapusty, dodać pokruszone grzyby, pokrojone śliwki oraz przyprawy – wymieszać.

W rondelku zagotować wodę z kostkami bulionowymi, dodać przecier i wymieszać.

Teraz do naczynia, w którym będzie się zapiekał bigos, włożyć połowę wsadu mięsnego, na to połowę przygotowanej kapusty, druga połowa wsadu mięsnego, druga połowa kapusty, zalać wszystko  bulionem połączonym z przecierem pomidorowym.

Zapiekać w piekarniku w temperaturze 150 st.C przez 2 godz. I już można konsumować.

*) Tym razem zrobiłam bigos tylko z kapusty kiszonej, dając właśnie dodatkowo miód.
Zapiekałam bigos wieczorem, więc pozostawiłam go w wyłączonym piekarniku na noc, uchylając drzwiczki. Rano podgrzałam na gazie, dodając miód i gorący zapakowałam do słoików /pasteryzacja na sucho – jak na zdjęciu/ – będzie na „lepsze” czasy, zaś miseczkę bigosu zostawiłam dla chętnych do bieżącej konsumpcji.

 

Pierożki krucho-drożdżowe pieczone z kapustą i pieczarkami

Została mi po świętach zamknięta w słoju /zapasteryzowana uprzednio na sucho/ kapusta z pieczarkami. Postanowiłam zatem wykorzystać ją jako farsz do nadziania pierożków. Ale będą to pierożki w cieście z dodatkiem drożdży i proszku do pieczenia… a tak dla odmiany… piekłam kiedyś rogaliki w takim właśnie cieście i były bardzo fajne, dlaczego zatem nie zrobić takiego ciasta również do pierożków z kapustą???
I powiem krótko – ten pomysł to strzał w 10! pierożki pyszne, mięciutkie i … trzeba je koniecznie upiec w takim cieście właśnie.


Składniki
/z tej porcji wyszło mi 34 szt./

Ciasto

350 g mąki pszennej /2 szklanki z czubkiem/ + 50 g do podsypywania
125 g dobrej margaryny lub masła
30 g świeżych drożdży
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki soli
2 łyżeczki cukru
2 żółtka
4 łyżki gęstej. kwaśnej śmietany

Farsz

0,5 kg kiszonej kapusty
0,5 kg pieczarek
2 cebule
2 łyżki oleju
sól, pieprz ziołowy, papryka słodka

1 białko – do posmarowania
mak, kminek, czarnuszka – do posypania

Wykonanie

W pierwszej kolejności przygotować farsz /można to zrobić nawet dzień wcześniej wieczorem/.
Kapustę ugotować, lekko odcisnąć, pokroić na drobniej.
Cebulę drobno posiekać, zeszklić na oleju, lekko soląc / to pozwoli jej zeszklić się bez zarumienienia/. Na osobnej patelni usmażyć pieczarki, pokrojone w kostkę. Smażyć do całkowitego odparowania wody, posolić i dobrze popieprzyć.
Teraz połączyć pieczarki z cebulą i kapustą i przesmażyć jeszcze razem, ewentualnie odparować, jeśli trzeba  jeszcze dosmaczyć, dodać słodką paprykę. Ostudzić.

Następnie przygotować ciasto.
Do miski robota/miksera wsypać mąkę, dodać sól, cukier i proszek do pieczenia, wymieszać, dodać pokruszone drożdże /rozetrzeć palcami z mąką/, miękką margarynę i przy użyciu spiralek/haków wszystko połączyć.
Teraz dodać żółtka i śmietanę i wyrobić miękkie, elastyczne ciasto. W razie potrzeby podsypać pod koniec wyrabiania mąką /tą odłożoną/.
Ciasto przykryć i odstawić do wyrośnięcia /15-20 minut/.

Podrośnięte ciasto podzielić na części, każdą rozwałkować /koło lub prostokąt/, wycinać kółka, nadziewać i zawijać pierożki.
Pierożki układać na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, posmarować rozmąconym białkiem, posypać wybraną posypką, chwilkę pozostawić do podrośnięcia /można od razu włożyć do zimnego piekarnika, podrosną w czasie jego nagrzewania się/.
Piec 20-25 min. na rumiano w temp. 150 st. C + termoobieg /lub 170-180 st. bez termoobiegu/.

Uszka z grzybami i kapustą kiszoną

Zawsze robiłam wyłącznie uszka z grzybami, o właśnie te Uszka z grzybami do barszczu wigilijnego. Ale niejednokrotnie spotykałam się też z tym, że niektórzy robią je również z dodatkiem kapusty kiszonej. Dotąd nie znałam takiej „kombinacji”, nie wyniosłam takiej tradycji z domu, ale czemu nie spróbować? Metoda łączenia grzybów i kapusty znana i stara jak świat, więc spróbujemy jak zda egzamin w przypadku uszek. Ma to też dodatkową zaletę z ekonomicznego punktu widzenia /chociaż, kto by oszczędzał na świątecznym menu raz w roku?/, wszak relacja ceny grzybów do kapusty wiadomo jak się kształtuje.
Zrobione wylądują w „krainie wiecznych lodów”, gdzie grzecznie poczekają na swoją kolejkę.

Ciasto

3 szklanki mąki /0,5 kg/
szczypta soli
1 łyżka twardego masła
1/2 szklanki wrzącej wody
1/2 szklanki mleka lub śmietany

Farsz

300 g kapusty kiszonej
30 g grzybów suszonych /zamiennie 500 g pieczarek i garść grzybów suszonych/
3 cebule
olej/masło
sól, pieprz czarny i ziołowy, maggi
liść laurowy,ziele angielskie
1 łyżka bułki tartej
1 jajko surowe całe

Wykonanie

Najpierw przygotować farsz.
Kapustę kiszoną wypłukać i ugotować do miękkości z liściem laurowym i zielem angielskim – gotować ok.40-50 min. potem odcedzić na sitku i ostudzić.

Grzyby suszone zalać wrzącą wodą i moczyć minimum 0,5 godz.po czym odcedzić, ostudzić i pokroić na drobniej.
Pieczarki pokroić np. w plasterki, zaś cebulę w kostkę.

Na maśle/oleju zrumienić cebulę, następnie dodać grzyby /pieczarki też/ i smażyć/dusić chwilę, po czym dodać kapustę, sól, pieprz i smażyć razem do całkowitego odparowania płynu /ok. 30 min./. Ostudzić, następnie wszystko przepuścić przez maszynkę do mięsa. Dodać jajko, bułkę tartą, maggi i wymieszać.

Mąkę i sól wsypać do malaksera, dodać masło i posiekać, aż utworzą się małe grudki. Cały czas mieszając wlewać maleńkim strumieniem wrzącą wodę, chwilę miksować, potem dodać mleko /zimne/. Miksować do czasu, aż ciasto zrobi się gładkie. Po wystygnięciu wyłożyć na deskę, przykryć /najlepiej miską/ i pozostawić do całkowitego schłodzenia na ok. 1 godz. /można nawet wstawić do lodówki/.
Po tym czasie urywać kawałki ciasta, wałkować bardzo cienko i formować uszka.
Można to robić w dwojaki sposób:
– rozwałkowane ciasto pokroić na kwadraty o boku ok. 4 cm, napełniać farszem, zlepiać po przekątnej i łączyć dwa rogi, formować uszko
– z rozwałkowanego ciasta wycinać kółeczka za pomocą np. kieliszka lub literatki, napełniać farszem, sklejać jak pierogi i łączyć dwa końce, formować uszko.

Uszka gotować w dużej ilości wody, podobnie jak pierogi. Jeśli mają być zamrażane, gotujemy do czasu ich wypłynięcia na wierzch, po wyjęciu wkładamy do zimnej wody i dopiero na cedzak.

Pierogi z kapustą mieszaną i grzybami

W tym roku podam na kolację wigilijną m.in. pierogi z kapustą mieszaną, czyli do farszu użyję zarówno kapusty kiszonej, jak też słodkiej. Takie pierogi są o wiele bardziej łagodne w smaku, co daje nadzieję, że i starsze wnuczęta posmakują ich i nie będą robić „kwaśnych” min. Ciasto oczywiście będzie na kefirze, bardzo odpowiada mi do pierogów z kapustą właśnie. Odkryłam przy okazji, że ilość zużytego kefiru  zależy nie tylko od wilgotności mąki, ale w dużej mierze także od gęstości samego kefiru. Trzeba go zatem dozować, czyli dodawać sukcesywnie.
Ulepione pierogi lądują w „poczekalni” /czytaj w zamrażarce/, stąd nie będzie ich fotografii w stanie ugotowanym, a jedynie w surowym.

Ciasto

1 duży kefir ( ok. 400-500 ml w zależności od gęstości)
szczypta soli
ok. 0,5 kg mąki – 3 szklanki

Farsz

300 g kapusty kiszonej
300 g kapusty białej
1 duża cebula
30 g grzybów suszonych
1 łyżka masła + 1 łyżka oleju
sól i pieprz

Wykonanie

Najpierw przygotować farsz.
Grzyby zalać szklanką wrzącej wody i odstawić na 30 min. po czym odsączyć z wody /wodę zachować/ i drobno posiekać.
Białą kapustę drobniutko poszatkować i dodatkowo jeszcze posiekać. Zalać wrzącą wodą, gotować ok. 15 minut, po czym odcedzić i trochę odcisnąć.
Kapustę kiszoną odcisnąć i bardzo drobno pokroić /posiekać/.
Do rondla dać masło i trochę oleju, rozgrzać go, wrzucić cebulę i zezłocić ją, następnie dodać obie kapusty i grzyby, zalać wodą z gotowania grzybów, doprawić solą i pieprzem i dusić przez ok. pół godziny. Odparować cały płyn i wystudzić.

Zagnieść ciasto, po chwili ucinać kawałki, wałkować, wycinać kółka małą szklanką i robić pierogi Wrzucać na wrzącą, lekko osoloną wodę, po wypłynięciu gotować jeszcze 2-3 min. Podawać z cebulką usmażoną na maśle /oleju/, świetne są też odsmażana.
Można je z powodzeniem zamrażać surowe /oczywiście zamrażamy rozłożone, dopiero potem wkładamy do woreczka/. Ciasto można też zrobić na bazie wody.

Pierożki drożdżowe pieczone – na kefirze

Piekłam kiedyś Drożdżówki na kefirze ze śliwkami, wyszły bardzo dobre, więc pomyślałam sobie, że tym razem spróbuję upiec pierożki. Oczywiście przepis na ciasto trochę zmodyfikowałam, bowiem zrezygnowałam z jajek i zmniejszyłam ilość cukru. Jako farsz można wykorzystać jedną z propozycji podanych w przepisie na   Pierożki drożdżowe pieczone – z różnym farszem, u mnie tym razem z kapustą kiszoną i pieczarkami.
pierożki na jogurcie

Składniki

0,5 kg mąki pszennej /dałam mąkę „Basia” do wypieków drożdżowych/
1 łyżeczka soli
40 g drożdży świeżych lub 10 g instant
1 łyżka cukru
1 szklanka kefiru
1/2 szklanki oleju

do posmarowania
2-3 łyżki mleka
1 jajko
kminek, mak – na wierzch

Wykonanie

Do głębszej miski rozkruszyć drożdże, dodać cukier, wymieszać do całkowitego rozpuszczenia się drożdży, dodać lekko podgrzany kefir i olej oraz troszkę mąki, znowu wymieszać i odstawić w ciepłe miejsce pod przykryciem, aby drożdże zaczęły „pracować”.
Mąkę przesiać, dodać sól oraz rozczyn. Wymieszać /wyrobić/ – ja robię to mikserem /spiralnymi końcówkami/.
Ciasto przykryć i odstawić do wyrośnięcia /musi co najmniej podwoić objętość/.
Gdy użyjemy drożdży instant fazę przygotowania rozczynu oczywiście pominiemy, czyli do ciepłego kefiru i oleju dodamy jedynie cukier, zaś drożdże wymieszamy z mąką, całość połączymy i wyrobimy.

Wyrośnięte ciasto odpowietrzyć, po czym urywać kawałki ciasta, wykładać na stolnicę, wałkować na grubość ok.0.5 cm, wycinać kółka, nadziewać farszem, formować pierożki, układać na blasze wysmarowanej olejem, zostawić do podrośnięcia.
Następnie smarować pierożki roztrzepanym jajkiem i mlekiem, ew. posypać makiem lub kminkiem /lub czym kto lubi/ i piec w piekarniku w temp.180st. ok. 25-30 min. na złoty kolor. Po upieczeniu przykryć żeby zmiękły.

Kapusta kiszona z grzybami i fasolą

Często spotykałam w nazwie kapusta z grzybami i fasolą /grochem/, ale nigdy nie wgłębiałam się, co ta nazwa w sobie kryje. U mnie zawsze jako wigilijne danie była albo kapusta z grzybami/pieczarkami,  albo kapusta z grochem.
Ale… przyjrzałam się bliżej tej kombinacji i uznałam, że może warto spróbować? wszak to takie 2 w 1, a do tego jeszcze fajnie wygląda ta czerwona fasola na tle jasnej kapusty… I wprawdzie Wigilia już za nami, to zrobiłam taką kapustę… polecam, bo jest pyszna, a na następny rok przepis będzie „jak znalazł”.
kapusta-z-grzybami-i-czer-fasola1

Składniki

0,5-0,7 kg kiszonej kapusty
2-3 suszone kapelusze borowika – lub kostka grzybowa
30 dag pieczarek
1-2 cebule
1 puszka fasoli czerwonej
3 łyżki oleju
1 łyżka mąki
1 łyżeczka kminku /nie mielonego/
1 łyżeczka oregano
3-4 liście laurowe
1/2 łyżeczki ziela angielskiego
sól, pieprz – do smaku
kapusta-z-grzybami-i-czer-fasola

Wykonanie

Do kiszonej kapusty dodać oregano, kminek, ziele angielskie i liście laurowe, zalać wodą i gotować do czasu, aż kapusta zmięknie – ok. 20 min. Odcedzić, zostawiając trochę wody na dnie garnka.

Suszone grzyby namoczyć, odcedzić i posiekać. Cebulę zeszklić na oleju, dodać pokrojone pieczarki i grzyby (lub kostkę) i podsmażyć.

Fasolę odcedzić i dodać do smażonych grzybów. Często mieszając smażyć kilka minut. Na koniec dodać mąkę i energicznie wymieszać.

Całą zawartość patelni dodać do kapusty, wymieszać i „dusić” kilka minut, tak aby mąka połączyła się z wodą z kapusty i ją lekko zagęściła. Na koniec doprawić solą i pieprzem.

Sałatka ukraińska

Przymierzałam się całe lata do jej zrobienia, bo zakochałam się w jej smaku od momentu, kiedy pierwszy raz skosztowałam jej u mojej szwagierki, a która przywiozła przepis ze Lwowa. Tą stworzyłam sama, na bazie wspomnień i mojej wyobraźni.
salatka-ukrainska2

Składniki

ok. 30-35 dag buraków ćwikłowych /3 szt. średnie/
ok. 30 dag ziemniaków
1 duża marchew
20-25 dag ogórków kiszonych
20 dag cebuli
20 dag kapusty kiszonej
1/3-1/2 szklanki oleju
natka i/lub koperek
salatka-ukrainska3

Wykonanie

Ugotować w mundurkach marchewkę, ziemniaki oraz buraka /jak na sałatkę jarzynową/.
Gdy trochę przestygną obrać i pokroić w kostkę – ziemniaki w większą, marchew w mniejszą, a buraki w średnią lub nawet w ćwierć plasterki.

Kapustę kiszoną /gdy bardzo kwaśna pierw przelać zimną wodą i odcisnąć/ posiekać na drobniej, ogórki kiszone pokroić w kostkę, cebulę drobniutko posiekać.

Wszystkie składniki sałatki włożyć do miski, dodać olej, doprawić solą i pieprzem. Posypać natką/koperkiem.