Sos cebulowy rumiany

Pyszny sos słodko-kwaśny, o ładnie brązowym kolorze i aksamitnej konsystencji. Kojarzy mi się natychmiast z czasami szkoły średniej, stołówką w internacie, panią Wiesią, Kasią i główną kucharką panią P.   Zawsze był podawany, obok rosołu, na niedzielny obiad, do sztuki mięsa, na zmianę zresztą z sosem chrzanowym.
Ach, ten smak czuję do dziś.

Składniki:

2 szklanki rosołu lub wywaru z warzyw
5 cebul średnich /ok. 15 dkg/
1,5 łyżki tłuszczu /3 dkg/
1,5 łyżki mąki /3 dkg/
sól, cukier, ocet /sok z cytryny/- do smaku
1 łyżka cukru /2 dkg/ + 2 łyżki wody – na karmel

Wykonanie:

Cebulę obrać, pokroić w drobną kostkę. Z tłuszczu i mąki przygotować rumianą zasmażkę, dodać do niej cebulę i dusić do miękkości.  Następnie rozprowadzić to zimnym rosołem lub wywarem i gotować znowu /10-15 min./, a następnie przetrzeć przez sito lub zmiksować.
Z cukru i wody zrobić karmel, zabarwić nim sos, dodać do smaku sól, cukier, ocet /sok z cytryny/ i zagotować.

Sos pietruszkowy

Trochę inny,  niż np. koperkowy… dla odmiany…, ale też smaczny i pachnący wiosną.

Składniki

0,5 l bulionu /może być z kostki/
1 pęczek natki pietruszki
sól i pieprz do smaku
3-4 łyżki śmietany 18 %
1-2 łyżki mąki

Wykonanie

Bulion zagotować w garnku.  Dodać mąkę rozrobioną ze śmietaną, uprzednio zahartowaną gorącym bulionem oraz sól i pieprz do smaku.
umyć, Natkę pietruszki posiekać, po czym wrzucić do garnka. Sos wymieszać i zagotować.

Sos chrzanowy

Kiedy go robię, zawsze na myśl przychodzi mi stołówka w czasach szkolnych i niedzielne w niej obiady. Zawsze był rosół wołowy, a na drugie danie sztuka mięsa rosołowego w sosie chrzanowym lub cebulowym. Chrzanowy był dobry, ale cebulowy…. bajka wprost, lecz niestety nie mogę dopracować się tego smaku /chodzi o sos cebulowy oczywiście/.

Składniki

0,5 l bulionu /może być z kostki/
2-3 łyżki chrzanu ze słoiczka
sól, cukier i pieprz do smaku
2-3 łyżki śmietany 18 %
1-2 łyżki mąki

Wykonanie

Bulion zagotować w garnku,dodać mąkę rozrobioną ze śmietaną, uprzednio zahartowaną gorącym bulionem, dodać chrzan, sól, cukier i pieprz do smaku, dobrze wymieszać i zagotować.

Sos musztardowy

Sos dobry, lekko ostry, lekko winny, doskonały, gdy chcemy zaostrzyć nieco potrawę główną np. mięso.
sos musztardowy

I. Składniki

0,5 l bulionu /może być z kostki/
2 łyżki musztardy stołowej
sól, cukier i pieprz do smaku
2-3 łyżki śmietany 18 %
1-2 łyżki mąki

Wykonanie

Bulion zagotować w garnku,dodać mąkę rozrobioną ze śmietaną, uprzednio zahartowaną gorącym bulionem, dodać sól i pieprz do smaku, odstawić garnek na chwilę z gazu, dodać musztardę, szybko dobrze wymieszać i ponownie zagotować.

II. Składniki

0,5 l bulionu /może być z kostki/
2 łyżki masła
2 łyżki mąki pszennej
2 łyżki musztardy stołowej
1 łyżka musztardy francuskiej
sól, pieprz, cukier do smaku

Wykonanie

W rondelku lub na patelni rozpuścić masło, dodać mąkę i mieszając bardzo energicznie zasmażyć /zrobić zasmażkę/. Dodać bulion i musztardę, mieszając zagotować, aby sos zgęstniał. Doprawić do smaku solą, pieprzem i cukrem.

Sos koperkowy

Wspaniały sos, pachnący wiosną, uwielbiam go jako dodatek do sztuki mięsa rosołowego /wołowego/, dobre są też klopsiki z mięsa mielonego w tym sosie, ale  fajnie komponuje się z jajkami … jajka na twardo w sosie koperkowym… mniam…

Składniki

0,5 l bulionu /może być z kostki/
1 pęczek świeżego koperku
sól i pieprz do smaku
3-4 łyżki śmietany 18 %
1-2 łyżki mąki

Wykonanie

Bulion zagotować w garnku.  Dodać mąkę rozrobioną ze śmietaną, uprzednio zahartowaną gorącym bulionem oraz sól i pieprz do smaku.
Koperek umyć, posiekać, po czym wrzucić do garnka. Sos wymieszać i zagotować.

Sos pomidorowy – 3 wersje

Sos pomidorowy nie jest skomplikowany i trudny do wykonania, ale można go przygotować w różnych wersjach, w zależności od posiadanych na stanie składników oraz czasu, jaki mamy na jego wykonanie.

Sos pomidorowy 1 – błyskawiczny

3 łyżki koncentratu pomidorowego
0,5 litra wody
1 kostka rosołowa
2 łyżeczki mąki pszennej
1 łyżeczka maki ziemniaczanej
1 łyżka masła
zioła prowansalskie /wolę natkę pietruszki/

1,5 szklanki wody zagotować, dodać kostkę rosołową, gotować około 3 min.dodać koncentrat. Mąkę rozmieszać w 0,5 szklanki wody, dodać do gotującego się koncentratu i gotować na wolnym ogniu przez ok. 5-6 minut. Pod koniec gotowania dodajemy masło oraz zioła prowansalskie.

Sos pomidorowy 2 – beszamelowy

1 łyżka masła
1 łyżka mąki
ok. 400 ml soku pomidorowego
sól, pieprz do smaku
szczypta cukru /dla złagodzenia kwasowości/
suszona bazylia

Na patelni rozpuścić 1 łyżkę masła, wsypać 1 łyżkę mąki, podsmażyć – nie rumieniąc. Zasmażkę rozprowadzić sokiem pomidorowym, przyprawić do smaku solą, pieprzem oraz szczyptą cukru i suszoną bazylią .
Gdy nie mamy soku, możemy użyć koncentratu pomidorowego, dodając trochę mleka.

Sos pomidorowy 3 – z cebulką

1 puszka pomidorów krojonych bez skórki lub kartonik przecieru
1 mała cebulka
1-2 ząbki czosnku
1 łyżka oliwy
sól, pieprz
1/2 łyżeczki cukru
bazylia, oregano

Do rondla włożyć pomidory, pokrojoną drobno cebulkę oraz przeciśnięty przez praskę czosnek, wlać oliwę, dodać szczyptę pieprzu, sól do smaku, cukier, zioła i gotować pod przykryciem ok. 15 minut, mieszając od czasu do czasu.  Po tym czasie całość zmiksować na gładko i jeszcze raz zagotować.

 

Sos pieczarkowy

Sos pieczarkowy doskonale harmonizuje z kotletami ziemniaczanymi /uwielbiam je i wtedy robię sos gęsty/, ale też m.in. z klopsikami, plackami ziemniaczanymi, kopytkami, no i gołąbkami… a i jeszcze z kaszą gryczaną, ugotowaną na sypko.
sos pieczarkowy

Składniki

30 dag pieczarek
1 – 2 cebula
1 ząbek czosnku
2 łyżki masła
2 łyżki mąki
2 szklanki wywaru lub wody /+ kostka rosołowa/
1/2 szklanki śmietany
sól, pieprz
natka pietruszki /świeży rozmaryn/

Wykonanie

Pieczarki i cebulę drobno pokroić, poddusić na maśle, dodać przeciśnięty czosnek – przesmażyć, dodać mąkę rozprowadzoną zimnym wywarem lub wodą, wymieszać ze śmietaną, kilka minut pogotować. Sos doprawić solą i pieprzem. Na koniec dodać natkę pietruszki.

Bitki wieprzowe w cebulowym sosie

Nabyłam ładny kawałek łopatki i zaczęłam się zastanawiać, co też z niego zrobić. Szkoda całość zmielić, bo w części mięso piękne, chude, nie poprzerastane tłuszczem. Pomyślałam zatem o bitkach, dawniej moje częste danie z pieczeni wołowej, ale teraz…no cóż, mięso wołowe drogie i jeszcze dostępne dość rzadko, przynajmniej w okolicznych sklepach.
Z 1 kg łopatki wykroiłam zatem ładny, zwarty kawałek /ok. 0,5 kg/  i z tego zrobiłam bitki, z reszty będzie coś innego… kiedyś… na razie wylądowało w zamrażalniku.
bitki wieprzowe w sosie cebulowym

Składniki

0,5 kg mięsa z łopatki /można użyć chudą karkówkę, szynkę/
1 duża cebula lub 2 mniejsze
czosnek granulowany
sól, pieprz, liść laurowy
mąka i olej do smażenia

Wykonanie

Mięso pokroić w plastry /wyszły mi 4 plastry/, a te z kolei potraktować skruszaczem /to takie zębate urządzenie, które rozluźnia włókna mięsa, ale ich nie rozrywa jak np. tłuczek/.  Skropić mięso odrobiną oleju czosnkowego /w razie braku takiego, skropić normalnym i posypać czosnkiem granulowanym/, posolić i popieprzyć i włożyć w przykrytej miseczce do lodówki /na min. 1 godz./.
Po tym czasie bitki oprószyć mąką i obsmażyć na rumiano na małej ilości oleju. Odłożyć na talerzyk.
Cebulę pokroić dowolnie, poddusić na patelni, na której smażone były bitki, a następnie włożyć ją do garnka razem z mięsem. Podlać nieco gorącą wodą, chwilkę pogotować  /ok. 5 min. od zagotowania/,  następnie dodać listek laurowy i usmażone wcześniej mięso, uzupełnić wodę /woda gorąca, mięso ma być przykryte/, przykryć i dusić do miękkości /ok. 30 min./.
Teraz wyjąć mięso, zaś sos zmiksować /chodzi głównie o rozdrobnienie cebuli/.  Mięso ponownie włożyć do sosu. Jeśli trzeba, dodać jeszcze sól, pieprz i ewentualnie zagęścić dodatkowo mąką /w zasadzie sos wychodzi już odpowiednio gęsty, w razie gdy jest inaczej, rozpuścić łyżkę mąki w odrobinie wody, dodać do sosu i zagotować/.

Karkówka/schab po łęczycku

Natrafiłam kiedyś na ten przepis gdzieś na stronie internetowej /chyba na cincin/, spodobał mi się, zanotowałam i zrobiłam. Wyszło smaczne danie, a w dodatku mało pracochłonne. Do tego robię ziemniaki też w piekarniku /pieką się razem z mięsem/ i pozostaje tylko zrobić jakąś surówkę /albo skorzystać z zapasu z lodówki np. kilkudniowa z kapusty/ i obiad gotowy.

Składniki

70 dkg karkówki lub schabu
6 pieczarek średniej wielkości
6 suszonych śliwek /raczej polskich/
1 cebula średniej wielkości
25 dkg żółtego sera /dowolny gatunek/
3 ząbki czosnku przeciśnięte lub czosnek granulowany
Ziarenka smaku /vegeta
majonez, pikantny keczup
przyprawy wg uznania – ja robię mieszankę z pieprzu,kminku, majeranku, papryki słodkiej

Wykonanie

Karkówkę pokroić w plastry o grubości około 1 cm. natrzeć z dwóch stron mieszanką przypraw, posolić i popieprzyć a na koniec posmarować pikantnym keczupem /po około 2 łyżeczki keczupu na każdą ze stron/ i ułożyć w brytfannie, nasmarowanej wcześniej olejem /około 1 łyżki/.
Na plastry karkówki położyć teraz pokrojone w cienkie paski /ok. 0,5 cm/ suszone śliwki, a następnie posypać granulowanym czosnkiem /lub 1/4 ząbka zmiażdżonego/.
Na to położyć plastry cebuli, posypać je vegvtą i położyć na nie surowe pieczarki pokrojone też w plastry. Pieczarki posypać wegetą i przykryć plastrami żółtego sera. Żółty ser posypać vegetą i posmarować majonezem /ok. 1-2 łyżeczki na każdy plaster karkówki/.
Uwaga – przyprawy w tym vegetę stosować w umiarkowanych ilościach.

Tak przygotowaną karkówkę wstawić do piekarnika /170 – 200 stopni/ na około 40 -60 minut – upiec do miękkości. Karkówki nie trzeba podlewać, podczas pieczenia powstaje samoczynnie sos.

Kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym

Bardzo lubię te kotleciki. Długo mi nie wychodziły, po prostu po usmażeniu rozpadały się jak babki z piasku, a niby miałam przepis sprawdzony … ale już został doprecyzowany i dopracowany …
kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym

Składniki

1 kg tłuczonych ziemniaków
1 łyżeczka gałki muszkatołowej /świeżo utartej/
2-3 ząbki przeciśniętego przez praskę
2-3 cebule
ok. 10 łyżek bułki tartej
2 jajka
sól, pieprz
masło i olej – do smażenia

Na sos

30 dag pieczarek
1 cebula
2 łyżki masła
1-2 łyżki mąki
1 szklanka wody lub wywaru
1/2 szklanki śmietany
sól, pieprz
natka pietruszki
kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym

Wykonanie

Ziemniaki ugotować w lekko osolonej wodzie /ok.20 min. od momentu zagotowania się wody/. Odcedzić, odparować, pognieść lub przecisnąć przez praskę.
Do wystudzonych ziemniaków dodać czosnek, roztrzepane jajko, gałkę, przesmażoną na maśle cebulkę,bułkę tartą, sól i pieprz do smaku.
Wszystkie składniki starannie zagnieć /konsystencja podobna  ciasta na kopytka/.
Masę odstawić do lodówki na ok. 2 godziny.
Po tym czasie formować z masy wałeczki, kroić na części i formować kotlety /jak mielone/.
Na patelni rozgrzać olej, smażyć kotlety na rumiano.
Podawać z sosem grzybowym (pieczarkowym) jako samodzielne danie, albo też do dania obiadowego zamiast ziemniaków.
Z podanych proporcji wychodzi ok. 20 kotletów.

Pieczarki i cebulę drobno pokroić, podsmażyć, dodać mąkę rozprowadzoną zimnym wywarem lub wodą, wymieszać ze śmietaną, kilka minut pogotować. Sos doprawić solą i pieprzem. Na koniec dodać natkę pietruszki. Kotlety podawać polane sosem.